Một chiếc bẫy đầu tư phổ biến mà ai cũng có thể rơi vào là bẫy chi phí chìm. Vậy chi phí chìm là gì? Làm thế nào để tránh bẫy chi phí chìm? Đáp án sẽ được chuyên gia thị trường chia sẻ tới bạn đọc ngay sau đây.
Chi phí chìm là gì?
Chi phí chìm (Sunk cost) là loại chi phí không thể tránh khỏi trong quá trình kinh doanh hoặc dự án đầu tư. Đơn giản thì chi phí chìm là những khoản đầu tư tiền bạc và thời gian đã được chi trả và không thể thu hồi lại do các quyết định sai lầm trong quá khứ của doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư.
Loại chi phí này không được tính vào phần tính toán cho dự án hoặc quyết định tương lai, dù đã được chi trả trong quá khứ. Tuy nhiên, đôi khi nhiều doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư vẫn bị ảnh hưởng bởi các chi phí chìm khi đưa ra quyết định trong quá trình hoạt động và lập kế hoạch cho các dự án mới.
Chi phí chìm là điều khó tránh khi đầu tư, kinh doanh
Đặc điểm của chi phí chìm là gì? Đó là:
- Chi phí chìm đã được chi trả và đã được hạch toán là chi phí phát sinh.
- Chi phí chìm không thể tránh khỏi và có thể xảy ra trong mọi khoản rủi ro.
- Chi phí chìm tồn tại dưới mọi phương án và không bị ảnh hưởng bởi việc lựa chọn phương án nào.
- Chi phí chìm là không thể kiểm soát và không thể dự đoán chính xác mức độ phát sinh của nó trong tương lai.
Những đặc điểm trên giúp người đầu tư và nhà quản lý hiểu rõ về chi phí chìm và hạn chế mắc phải sai lầm trong việc đưa ra quyết định liên quan đến loại chi phí này.
Bẫy chi phí chìm là gì?
Mặc dù chi phí chìm không phải là một yếu tố bắt buộc phải xem xét khi đưa ra quyết định, nhiều nhà đầu tư vẫn cần quan tâm đến nó. Do đó, họ thường do dự, e ngại khi tham khảo, lập kế hoạch và đưa ra quyết định cho các dự án mới.
Bẫy chi phí chìm xảy ra khi nhà đầu tư tiếp tục theo đuổi một phương án đầu tư mặc dù biết rằng phương án đó là không hợp lý. Họ không quan tâm đến kết quả không như mong đợi và tiếp tục thực hiện kế hoạch đầu tư ban đầu, gây ra sự lãng phí chi phí chìm.
Nguyên nhân hình thành bẫy chi phí chìm
Bẫy chi phí chìm xuất hiện vì nhiều nguyên nhân, bao gồm:
Bẫy chi phí chìm khá thường gặp
- Quyết định dựa trên cảm tính và dựa vào hành vi đã thực hiện trong quá khứ, dẫn đến phản hồi tiêu cực. Đây là hiện tượng gọi là ngụy biện chi phí chìm.
- Kỳ vọng về lợi ích từ dự án đầu tư. Dù kết quả không như mong đợi, nhà đầu tư vẫn quyết định tiếp tục theo kế hoạch ban đầu mà không có cơ sở lý do, dẫn đến sự lãng phí chi phí chìm.
- Tâm lý không bỏ cuộc của nhà đầu tư, khiến họ tiếp tục đầu tư với sự kiên trì và niềm tin rằng sẽ đạt được kết quả tốt. Dù kết quả không như mong đợi, nhưng họ vẫn tiếp tục không chấp nhận thất bại.
Biện pháp phòng tránh bẫy chi phí chìm
Vậy cách phòng tránh bẫy chi phí chìm là gì? Đó là:
Xác định điểm cắt lỗ: Nhà đầu tư cần lập kế hoạch đầu tư cụ thể, xác định tỷ suất sinh lợi mục tiêu và mức lỗ tối đa có thể chấp nhận để tránh rơi vào bẫy chi phí chìm. Việc này giúp nhà đầu tư cắt lỗ an toàn và giảm thiểu thiệt hại khi gặp rủi ro đầu tư.
Tính toán chi phí cơ hội: Ngoài việc xem xét các chi phí tài chính, nhà đầu tư cũng cần tính đến chi phí cơ hội. Chi phí cơ hội là lợi ích mà bạn bỏ lỡ khi chọn một phương án thay thế. Đánh giá chi phí cơ hội giúp nhà đầu tư dễ dàng từ bỏ những quyết định không phù hợp.
Tạo ra các phương án thay thế: Thay vì chỉ quan tâm đến câu trả lời có hay không, nhà đầu tư nên xem xét và đánh giá nhiều phương án khác nhau. Tạo ra các phương án thay thế cụ thể giúp phân bổ xác suất và tránh thiên vị trong quyết định đầu tư.
Thừa nhận sai lầm: Sai lầm trong đầu tư là điều bình thường. Quan trọng là chấp nhận sai lầm, đối mặt với sự thật và rút ra bài học từ đó. Mỗi sai lầm là một cơ hội để học hỏi và cải thiện chiến lược đầu tư trong tương lai.
Xem thêm: Chính sách tiền tệ là gì, hướng tới mục tiêu gì?
Xem thêm: Giá cả hàng hóa là gì, chịu ảnh hưởng bởi yếu tố nào?
Chi phí chìm là gì đã được giải đáp ở trên. Nhìn chung, đây là điều khó tránh khi đầu tư, kinh doanh. Để tránh bẫy chi phí chìm thì điều quan trọng là học hỏi từ sai lầm và luôn đưa ra quyết định dựa trên thực tế và hiện tại.